KKD Nedir?
KKD nedir sorusu özellikle iş güvenliği ve sağlığı ile ilgili konulara azami özen gösteren kişi ve kurumlar tarafından sıklıkla merak edilen bir konudur. Bilhassa iş kazalarının meydana gelme ihtimalinin yüksek olduğu çalışma ortamlarında dikkat edilmesi gereken bir husustur. KKD nedir sorusunun yanıtına cevap verilecek olursa herhangi bir çalışma alanında çalışanları çeşitli iş kazalarına karşın koruyacak kıyafetlerdir. Bu kıyafetlere örnek olarak eldiven, önlük, baret ya da demir burunlu ayakkabı gibi giyim ürünleri verilebilir. KKD kullanımı özellikle ağır sanayi bölgelerinde bulunan çalışma ortamlarında mutlaka dikkat edilmesi gereken unsurlar arasında yer almaktadır. Bu hususa özen gösterilmediği takdirde ölümle ya da ağır yaralanmalarla sonuçlanabilecek kazalar meydana gelebilir.
KKD Açılımı Nedir?
KKD açılımı bu konuyla ilgili kişiler tarafından merak edilmektedir. Açılımı ise kişisel koruyu donanım şeklindedir. Bu ekipmanların kullanımı özellikle iş kazası risklerinin yüksek olduğu çalışma alanlarında dikkat edilmesi gereken unsurlar arasında yer almaktadır. Örneğin bir kasap dükkanında kasabın et çekerken kişisel koruyucu donanım ekipmanı olarak koruyucu eldiven kullanması elini et çekme makinasına kaptırmasını engeller. Başka bir örnek verecek olursak kimyasal maddelerle çalışan bir kimyagerin çalışma esnasına koruyucu gözlük, eldiven ve önlük kullanması çalışma esnasında göz ve deri bölgesinin kimyasallardan zarar görme ihtimalini ortadan kaldırmaktadır. Bu sayede meydana gelebilecek ölüm ya da uzuv kaybı gibi geri döndürülemez zararlara neden olabilecek kazaların önüne geçilmesi sağlanmaktadır.
Kişisel Koruyucu Donanım Tipleri Nelerdir?
Kişisel koruyucu donanım nedir sorusunun yanıtı bir önceki başlıklarda basit örneklerle açıklandı. Peki bu ekipman çeşitleri nelerdir? Her çalışma ortamı için aynı ekipmanlar mı gereklidir? Öncelikle pek çok farklı kkd kategorileri mevcuttur. Her iş alanı için farklı ekipman gerekmektedir. Örneğin inşaatta çalışan bir personel için baret kullanımı zorunluyken bir kimyagerin böyle bir zorunluluğu bulunmamaktadır. Kişisel koruyucu ekipmanlar nelerdir örnek verilecek olursa şu şekilde sıralanabilir:
- Kafatası koruyucuları
- Kulak koruyucu donanımlar
- Bacak veya ayak gibi uzuv koruyucular
- Vücut ya da gövde koruyucular
- Solunum sistemi koruyucular
Bu koruyucu çeşitleri daha öncede bahsedildiği gibi çalışma alanına göre farklılık gösterebilmektedir. Örneğin elektrik işlerinde kullanılan kişisel koruyucu donanımlar ile temizlik işlerinde kullanılan ekipmanlar birbirinden farklılık göstermektedir.
Kişisel Koruyucu Donanım Standartları Nelerdir?
Kişisel koruyucu ekipman nedir ve çeşitleri nelerdir yukarıdaki başlıkta açıklandı. Ancak bu ekipman tiplerinin yanı sıra her bir ekipman tipinin bağlı olduğu kdd standartları da bulunmaktadır. Her tip için birden fazla standart bulunabilir ve bir iş için farklı ekipman çeşitleri için belirlenmiş standartlar geçerli olabilir. Bu standartlara örnek olarak şunlar verilebilir:
- TS EN 169: Kişisel Göz Koruması
- TS EN 354: Bağlama tertibatı
- TS EN 659+A1/AC İtfaiyeciler İçin Koruyucu Eldivenler
KKD standartları daha da çeşitlendirebilir. Neredeyse her ekipman tipi ve her çalışma alanı için ayrı ayrı özelleştirilmiş standartlar mevcuttur.
Kişisel Koruyucu Donanım Özellikleri Nelerdir?
KKD ne demek sorusunun yanıtları daha önce verilmişti. Temelde iş sağlığı ve güvenliği alanında kullanılan ekipmanlar olduğu detaylı bir şekilde açıklandı. Peki kişisel koruyucular hangi özelliklere sahip olmalıdır ve özellikler nelerdir? Bu özellikler aşağıda verildiği şekilde maddelenebilir:
- Her bir ekipman ergonomik yapıya sahip olmalıdır. Ekipmanı kullanacak kişiye uygun şekilde üretilmesi gerekmektedir.
- Ekipmanın kullanan kişiye konfor sağlaması ve yapacağı işi engellememesi gerekmektedir.
- Ekipmanı kullanacak personeli çalıştığı iş alanında öngörülen tehlikelere karşı tam anlamıyla koruması gerekmektedir. Örneğin kafatası koruyucu ekipmanı olan baretin kişiyi başına alacağı en ağır darbelere karşı dahi koruması gerekmektedir.
- Her ekipman için ayrı bir kullanım kılavuzu bulunmalıdır.
- Ekipmanın koruma düzeyi ya da koruma sınıfı mutlaka etiketinde ve kullanma kılavuzunda belirtilmelidir.
Kişisel koruyucu donanım özellikleri açısından uygunluk sağlamayan ekipmanlar etkin koruyucu özellik gösterememektedir.
Kişisel Koruyucu Donanım Ne Zaman Kullanılmalıdır?
Kişisel koruyucu donanım ekipmanları çalışanların iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması açısından büyük önem arz eder. Bu ekipmanlar doğru şekilde kullanılmazsa ya da hiç kullanılmazsa geri döndürülemez sonuçlara neden olabilir. Peki kişisel koruyucu donanımlar hangi durumda kullanılır ya da her çalışma alanında ekipman kullanılma zorunluluğu var mıdır? Hayır. Sanılanın aksine her çalışma alanı için kişisel koruyucu donanım ekipmanı kullanımı zorunluluğu yoktur. Örneğin masa başı çalışılan ofis ortamlarında bu ekipmanların kullanılması gerekmez. Ancak herhangi bir çalışma ortamında meydana gelebilecek toplu riskler tüm çalışanlar için engellenemiyorsa bu çalışma ortamında bulunan personeller bu ekipmanları kullanmak zorundadır.
Kulak Koruyucu Donanımlar Nelerdir?
Kişisel koruyucu ekipmanlar nelerdir yukarıdaki başlıklarda maddeler halinde verildi. Bu ekipman çeşitleri arasında en önemli olanlardan ve en fazla kullanılanlardan bir tanesi de kulak koruyucu donanımlardır. Kulak koruyucu donanım özellikle inşaat alanları, termik santrallar ya da müzikli mekanlarda kullanılması önem arz eden ekipman çeşitleridir. Bu ekipman çeşitlerine verilebilecek bazı örnekler şu şekildedir:
- İpsiz Kulak Tıkacı
- İpli Kulak Tıkacı
- Tek kullanıma uygun kulak tıkacı
- Barete takılabilen kulaklıklar
- Baş-kafa bantlı kulaklık çeşitleri
- Haberleşme sağlayan radyolu kulaklıklar,
Çalışma alanına uygunluğuna göre farklı tip kulak koruyucu ekipmanlar kullanılabilmektedir.
Kaynak İşlerinde Kullanılan Kişisel Koruyucu Donanımlar Nelerdir?
Kişisel koruyucu donanım çeşitleri koruyacağı bölgeye göre değişiklik gösterebildiği gibi çalışma alanına göre de değişiklik gösterebilmektedir. En fazla ve farklı tip ekipman çeşidinin kullanıldığı alanlardan bir tanesi de kaynakçılıktır. Kaynak işlerinde kullanılan kişisel koruyucu donanımlar arasında kullanılması en gerekli olan ekipman çeşidi gözü ve yüzü koruyan ekipmanlardır. Kaynakçılık alanında kullanılan göz ve yüz koruyucuları nelerdir aşağıda maddeli olarak verilmiştir.
- Kaynak Maskesi
- Göz koruyucu özel gözlük
- Solunum sistemi koruyucu maske
Elektrik İşlerinde Kullanılan Kişisel Koruyucu Donanımlar Nelerdir?
Kişisel koruyucu donanım ekipmanlarının kullanılmasının en elzem olduğu alanlardan bir tanesi de elektrik işlerinin yapıldığı çalışma alanlarıdır. Elektrikle ilgili işlemlerin uygulandığı alanlarda koruyucu ekipmanlara bu kadar fazla ihtiyaç duyulmasının temel nedenlerinden bir tanesi olası iş kazalarında meydana gelebilecek kazaların sonuçlarının büyük oranda önlenemeyecek seviyelerde olmasıdır. Elektrik işlerinde kullanılan kişisel koruyucu donanımlar ile ilgili verilebilecek örneklerden bazıları şu şekildedir:
- İzole eldivenler. Bu eldivenler yapılacak işte uygulanan akım ve gerilim miktarlarına göre farklı seviyelere sahip olabilir.
- Elektrik izoleli çizmeler.
- İzole sehpa.
Kişisel Koruyucu Donanımlar Yönetiminde İşverenin Sorumlulukları
KKD kullanımı iş kazası riskinin yüksek olduğu alanlarda çalışan personellerinin kullanım sorumluluğunda olan ekipmanlar olduğu kadar bu konuda işverenin de çeşitli sorumlulukları bulunmaktadır. Olası iş kazalarında oluşabilecek hasarlarda yasal olarak suç büyük ölçüde işverende bulunmaktadır. Bu nedenle her işveren kkd kullanım şartları kapsamında üstüne düşen sorumlulukları yerine getirmek zorundadır. İşveren sorumlulukları şu şekilde sıralanabilir:
- Çalışma alanına uygun ekipmanlar belirlenmelidir.
- Bu ekipmanlar her çalışana ücretsiz şekilde sağlanmalıdır.
- Ekipmanlar her çalışana özel olmalıdır. Her çalışana özel ekipman sağlanamayacak durumlarla karşı karşıya kalındığı takdirde ekipmanların hijyeni düzenli ve doğru bir şekilde sağlanmalıdır.
- Ekipmanların hangi durumlarda ve nasıl kullanacağı konusunda personeller bilgilendirilmek zorundadır.
- Düzenli olarak iş sağlığı ve güvenliği eğitimleri personellere verilmelidir.
- Ekipmanların periyodik bakım, temizlik ve değişimleri yapılmak zorunludur.
Bu sorumluluklara uymayan işverenler periyodik denetimler ya da olası iş kazaları sonucunda yasal yükümlülüklerle cezalandırılabilmektedir.
Kişisel Koruyucu Donanımlar Yönetiminde Çalışanların Sorumlulukları
Yukarıda da bahsedildiği gibi işverenlerin ekipman kullanımı konusunda çeşitli sorumlulukları olduğu gibi çalışanların da benzer şekilde sorumlulukları mevcuttur. Çalışanların kişisel koruyucu donanım konusunda sahip oldukları sorumluluklardan bazıları şu şekilde sıralanabilir:
- İşveren tarafından sağlanan ekipmanları uygun şekilde çalışma esnasında kullanmak zorundadırlar.
- Ekipmanların iş kazaları dışında hasar görmesini engellemeli ve hor kullanmamalıdırlar.
- Kullanım sonrasında ekipman muhafazasını belirtildiği şekilde sağlamalıdırlar.
- Ekipmanda kullanım ya da olası bir iş kazası sırasında meydana gelebilecek hasarlar sonrasında işverene bilgi vermeli ve gerekirse yeni ekipman talebinde bulunmalıdırlar.
Çalışanlar bu yükümlülüklere uymadıkları takdirde olası kazalarda ağır yaralanmalara maruz kalabilir ve daha sonrasında yükümlülüklere uymadıkları gerekçesiyle yasal yaptırımlara maruz kalabilirler.
Kişisel Koruyucu Donanım CE Uygunluk İşareti Nedir?
İş güvenliğinde koruyucu araçlar çeşitli uygunluklara sahip olmak zorundadır. Bu uygunluklara sahip olmayan ekipmanların çalışma alanlarında kullanılmaları kazaları engellemek yerine daha büyük sorunlara yol açabilir. Bu araçların uygun olup olmadıkları anlamanın en belirgin yolu CE uygunluk işaretinin bulunup bulunmadığını kontrol etmektir. CE uygunluk işareti bir ürünün insan sağlığı ve çevre güvenliği açısından uygun olup olmadığını belirten işarettir. Bu işaret bir kalite belirtisi değildir. Ancak kullanılan ekipmanın iş kazaları açısından ekipmanı kullanacak kişiyi koruyabileceğinin bir göstergesidir. CE uygunluk işareti bulunmayan ekipmanların iş alanlarında kullanılması yasal değildir ve cezai yaptırımlara neden olabilir.
Kişisel Koruyucu Donanım Yönetmeliği Nedir?
İSG KKD nedir detaylı olarak tüm başlıklarda ayrıntılarıyla açıklandı. Ancak anlatılanların yanı sıra bu ekipmanların bağlı oldukları bazı yönetmelikler de mevcuttur. Kişisel koruyucu donanım yönetmeliği piyasaya sürülen bu ekipmanların üretim safhasından piyasaya sürülüp çalışanlar tarafından kullanmasını kapsayan tüm süreci koruma altına alan bir yönetmeliktir. Bu yönetmelikle üretilen ekipmanların kullanım açısından uygun olmaları sağlanır. İşverenlerin ekipman alımı yaparken satın aldıkları ekipmanların bu yönetmeliğe uygun olup olmadığını kontrol etmeleri gerekmektedir.
